Wat is de Wkb?
De wet Kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) is een nieuwe wet die 1 januari 2024 ingaat. Door de wet wordt het bouwtoezicht strenger en is de aansprakelijkheid anders geregeld. Het doel van de nieuwe wet is het verbeteren van de bouwkwaliteit en het bouwtoezicht.
De Wkb is onderdeel van de Omgevingswet. De invoering is een aantal keer uitgesteld, maar nu is de invoering per 1 januari 2024 definitief. Het verschilt per situatie of de Wkb van toepassing is en zo ja welke onderdelen. Kijk op WanneerWkb om te zien wat geldt in jouw situatie.
De belangrijkste veranderingen door de invoering van de Wkb
Onafhankelijke kwaliteitsborgers
Onafhankelijke kwaliteitsborgers controleren of een gebouw voldoet aan de wettelijke technische eisen (uit het Bouwbesluit). Dit doen zij tijdens het ontwerp en de uitvoering. Dit geldt vanaf 1 januari 2024 voor vergunningplichtige nieuwbouw in gevolgklasse 1, bijvoorbeeld eengezinswoningen en kleinere bedrijfspanden. Vergunningplichtige verbouwingen in gevolgklasse 1 volgen op zijn vroegst vanaf 1 januari 2025.
De kwaliteitsborger maakt een risicobeoordeling en een borgingsplan met borgingsacties. Tijdens het bouwen moeten alle partijen die bij de bouw zijn betrokken de kwaliteit van hun eigen werk controleren en ze moeten de borgingsacties volgens het borgingsplan uitvoeren. Hiervan moeten ze bewijslast verzamelen en aanleveren aan de kwaliteitsborger.
Aansprakelijkheid verborgen gebreken
De aannemer is verantwoordelijk voor de gevolgen van alle gebreken in de bouw die hij zelf veroorzaakt heeft. Als er gebreken zijn, dan kan de klant de aannemer dwingen om de fouten te repareren. Ook als de klant deze fouten pas later ontdekt. De bewijslast ligt bij de aannemer. Als die van mening is dat het gebrek er nog niet was bij de oplevering, dan moet hij dat aantonen.
Het opleverdossier
Een aannemer wordt verplicht om zijn klant bij de oplevering een opleverdossier te geven dat laat zien dat aan het contract voldaan is en de werkzaamheden goed zijn uitgevoerd. Dit wordt ook wel het consumentendossier genoemd. Een aannemer mag in het contract met klanten hier van afwijken en bijvoorbeeld afspreken dat geen of alleen een beperkt dossier wordt aangeleverd. Als niks is afgesproken, dan moet de aannemer een dossier aanleveren zoals in de Wkb is voorgeschreven.
Het opleverdossier zal nog niet verplicht zijn op 1 januari 2024. Wanneer de verplichting wel zal gelden, is nog niet duidelijk.
Informatieplicht verzekering
De aannemer moet de klant laten weten of en hoe hij zich heeft verzekerd tegen faillissement en risico’s op schade en gebreken.
De 5% regel
Klanten kunnen 5% van de aanneemsom parkeren bij de notaris. De notaris keert het geld aan de aannemer uit, wanneer de klant aangeeft dat alle gebreken zijn verholpen (en niet meer automatisch als het werk klaar is).
Waarschuwingsplicht
De wettelijke waarschuwingsplicht wordt aangescherpt. De aannemer moet zijn klant voortaan schriftelijk, duidelijk en begrijpelijk waarschuwen en op tijd wijzen op fouten in het ontwerp, de opdracht en tekeningen afkomstig van de opdrachtgever.
Het publiekrechtelijke en privaatrechtelijke deel van de Wkb
Het inzetten van de onafhankelijke kwaliteitsburgers is het publiekrechtelijke deel van de Wkb. Dit gaat over de relatie tussen de initiatiefnemer van een bouwproject en de overheid, namelijk de gemeente waarin het bouwwerk komt.
De andere onderdelen (aansprakelijkheid verborgen gebreken, het opleverdossier, informatieplicht verzekering, de 5% regel en de waarschuwingsplicht) zijn het privaatrechtelijke deel. Die gaan over de relatie en het contract tussen de opdrachtgever van een bouwproject en de aannemer.